Pusto w koszyku

Blog

Odejście od przypisywania winy.

 

Kultura bezpieczeństwa – odejście od kultury przypisywania winy.

Jeśli przyjrzysz się wypadkom w Waszym zakładzie, co miało największy wpływ na ich powstanie? Technika? Organizacja? Człowiek?

To pytanie stawiano już wiele razy. W większości przypadków wymienimy ten ostatni punkt – zresztą za organizacją pracy i techniką też stoi człowiek. Dlatego mówimy tak wiele o tym, żeby skupić się w pracy nad bezpieczeństwem własne na nim.  Tu jednak łatwo popełnić błąd i skoncentrować się na kontrolowaniu, obwinianiu i wyciąganiu konsekwencji. A powinniśmy skupić się na prewencji, trosce o dobro wszystkich i nauce.   

Konsekwencje wypadków.

Co pozytywnego jest w wypadku?

Wskazuje nam słabe punkty, które musimy wyeliminować. Daje szansę na naukę. Nie wykorzystamy tej szansy jednak, jeśli analiza wypadku skupi się na znalezieniu winnego, zamiast na szukaniu rozwiązania. Jest to szkodliwe dla organizacji podejście, nie wnosi niczego dobrego do niej, nie zmienia jej, nie ulepsza, nie rozwija. Może daje poczucie, że cokolwiek zostało zrobione, jednak my nie możemy być zadowoleni z bylejakości, a tym bardziej z podejmowania szkodliwych dla organizacji działań. Nie możemy praktykować kultury obwiniania, stygmatyzować. Dotyczy to oczywiście nie tylko wypadków, spotkamy się z tym również podczas kontroli BHP, pracy ze zdarzeniami potencjalnie wypadkowymi, błędami itp.

Przez lata uczono BHP-owców, że dochodzenie to przede wszystkim znalezienie winnego wypadkowi. Ale dawno od tego odeszliśmy. Sprawca wypadku i bez tego ponosi wiele negatywnych konsekwencji, są to m.in.:

  • Utrata zdrowia, nawet niezdolność do pracy – z tym związana jest troska o rodzinę i jej utrzymanie.
  • Stres związany np. z samym wypadkiem, procedurą, utratą zdrowia, dochodów, konsekwencjami, uzyskaniem (lub nie) odszkodowania.
  • Krytykę ze strony przełożonego i kolegów.
  • Konsekwencje dla rodziny poszkodowanego, szczególnie, gdy wypadek kończy się niepełnosprawnością lub śmiercią.
  • Straty finansowe, związane z brakiem możliwości wykonywania pracy, uzyskiwania dodatkowego wynagrodzenia.
  • Bycie na świeczniku, życie w poczuciu winy.

Wypadek daje nam szansę rozpoznania słabych punktów bezpieczeństwa pracy i wyeliminowania ich. Daje nam też sygnał, że coś przeoczyliśmy lub zaniedbaliśmy. Jest rachunkiem sumienia dla wszystkich i okazją do wyciągnięcia wniosków i nauki.

Pamiętajmy jednak, że uczenie się z wypadków nie polega na:

  1. Rozwieszaniu opisów bez omówienia z pracownikami.
  2. Monologu
  3. Skupianiu się na tym, kto spowodował wypadek i co złego przy tym zrobił.
  4. Czytaniu pracownikom prezentacji/alertu itp.
  5. Wysyłaniu na szkolenia BHP „za karę”.

To, jeśli nawet nie powoduje wiele złego, jest stratą czasu i niczego nie uczy.

Jakie działania wspierają kulturę obwiniania? Należą do nich np.:

  1. Premie za bezwypadkowość – pierwszy z elementów, do których nigdy nie dam się przekonać. Owszem, premie poprawią nam statystyki (to akurat można zrobić szybko i łatwo, mój rekordzista poprawił je w 5 minut), jednak nie poprawią realnego stanu bezpieczeństwa, nie budują świadomości, nie uczą myślenia, nie sprzyjają proaktywnemu działaniu. Sprzyjają za to zamiataniu pod dywan, złej atmosferze, kulturze obwiniania i ukrywania słabych punktów bezpieczeństwa.
  2. „Konkursy”, kto ma mniej wypadków i za to nagroda – w zasadzie sytuacja podobna, jak wyżej.
  3. Skupianie się na winie, nie na prewencji – w Niemczech podczas omawiania wypadku z pracownikami, pomija się bardzo często pytanie o przyczyny, od razu przechodzi się do ustalania działań prewencyjnych. Pomija się temat przyczyn, ponieważ omawianie ich często przekierowuje uwagę na poszkodowanego i często prowadzi do rozmów o jego winie. A tego chcemy uniknąć. Wierzcie mi, jest to skuteczne i odpowiedzi są jak najbardziej prawidłowe. Zresztą co Wam szkodzi spróbować?
  4. Kierowanie uwagi ludzi na szukanie słabych stron, zagrożeń, bez obowiązku ich eliminowania, reagowania lub zgłoszenia pomysłu, jak to usunąć.

Bazą do uczenia się jest otwarta i szczera analiza zdarzenia dokonana przez wszystkich członków organizacji, których zdarzenie w jakimś stopniu dotyczy: Dlaczego dane zachowanie wystąpiło? Co możemy poprawić  (ja-kierownik, ja-pracownik). Jak możemy wpłynąć na to, aby taka sytuacja nie wystąpiła?

Pamiętajmy przy tym o tym, że nawet stuprocentowe trzymanie się zasad bezpieczeństwa nie wyeliminuje nam całkowicie wypadków. Bo rolę odgrywa tu wiele czynników. Istotna są m.in. warunki pracy, jej organizacja, zarządzanie, nasza osobowość, predyspozycje, dokonywane zmiany i wiele innych czynników. Musimy zmuszać ludzi do refleksji, do świadomego podejmowania dobrych, samodzielnych decyzji, reagowania adekwatnie do sytuacji i następujących zmian. Pozwolić im mieć wpływ na bezpieczeństwo.  Nie możemy i nie jesteśmy też w stanie wszystkiego obwarować przepisami. Ludzie muszą móc myśleć.

Ważne, aby mieć na uwadze to, że z obwinianiem mamy do czynienia nie tylko podczas analizy wypadków. Problem może pojawić się również np. podczas kontroli BHP, zauważeniu nieprawidłowości, łamania zasad bezpieczeństwa. Warto zatem zrozumieć mechanizmy naszego zachowania i mądrze, ze zrozumieniem, zarządzać bezpieczeństwem pracy w swojej organizacji.

Administratorem Twoich danych osobowych jest TAM Justyna Pokładnik, ul. Klonowa 5/12B, 32-660 Chełmek, NIP: 6443137801, REGON: 363467930, tel. 500 111 355, e-mail: biuro@tamgram.com.pl. Szczegółowe zasady dotyczące przetwarzania Twoich danych osobowych znajdują się w Polityce prywatności.

Administratorem danych osobowych Klientów Sklepu Internetowego jest właściciel i operator Sklepu - Ireneusz Pokładnik prowadzący działalność gospodarczą pod firmą TAMgram Ireneusz Pokładnik, ul. Piastowska 20/8, 32-660 Chełmek, NIP: 5492118737, REGON: 365496685 („TAMgram Ireneusz Pokładnik”), tel. 503 529 172, e-mail: sklep@tam.com.pl. Szczegółowe zasady dotyczące przetwarzania Twoich danych osobowych znajdują się w Polityce prywatności.

Adres : ul. Klonowa 5/12B, Chełmek, 32-660 Poland.
Tel. : 500 111 355
E-mail : biuro@tamgram.com.pl